Notatki do wykładu 9
Linux od strony administratora
Pokaz praktyczny na rzutniku
1.
Podstawy
ZMIANA HASŁA UŻYTKOWNIKA
passwd user
su user
chage -l my_login_name - pokazuje informacje o
wygasaniu ważności mojego hasła.
KIM JESTEŚMY
root - #
(znak zachęty)
user - $
whoami
DODAJEMY UŻYTKOWNIKA
useradd test1 -
dodaje użytkownika test1 i zakłada katalog /home/test1
zmieniamy hasło
sprawdzamy działanie kąta – su user
alternatywnie komenda adduser
# passwd -d user -tworzymy użytkownika który nie
będzie musiał używać hasła
co się dokładnie tworzy w systemie kiedy dodajemy
nowego użytkownika?
-wpisy do /etc/passwd, /etc/group (ewent. shadow), katalog domowy.
można zmienić nazwę istniejącego już usera - usermod -l
NUMERY UID, GID
id user
USUWAMY UŻYTKOWNIKA
userdel test1 – usuwa użytkownika test1 (passwd,
shadow),
komenda nie usuwa katalogu
/home/test1
usuwamy katalog domowy /home/test1
userdel –r test1 usuwa także katalog użytkownika
DODAWANIE / USUWANIE GRUPY
ls -l /home
drwxrwsr-x 2 root users 1024 gru 17 19:40 home
- właścicielem katalogu /home jest root, natomiast
katalog /home należy do grupy users. Grupy tworzymy za pomocą polecenia
groupadd, np.:
groupadd nazwa_grupy lub edytując plik
/etc/group
nazwa:x:100
groupdel nazwa_grupy
2.
POŁĄCZENIA Z INNYMI KOMPUTERAMI
PLIKI KONFIGURACYJNE
hosts
hosts.allow
hosts.deny
#
# hosts.allow This
file describes the names of the hosts which are
# allowed to use the local INET
services, as decided
#
by the '/usr/sbin/tcpd' server.
#
ALL: 127.0.0.1
ALL:
150.254.44.8
sshd: main.amu.edu.pl,.astro.amu.edu.pl,150.254.44.
sshd:
150.254.44.9
sshd: 150.254.44.6
sendmail:ALL@ALL
ALL:
ALL@localhost.localdomain
in.ftpd,sshd: ALL@astro.torun.pl
#ALL:
150.254.44.234, 150.254.44.245, 150.254.44.234
#in.telnetd,in.ftpd,in.fingerd,sshd:
.abc.edu.pl
#in.telnetd,in.ftpd,in.fingerd,sshd: 150.254.44.
#
#
hosts.deny This file describes the
names of the hosts which are
# *not* allowed to use the local INET services, as
decided
# by the
'/usr/sbin/tcpd' server.
#
# The portmap line is redundant, but it is
left to remind you that
# the new secure portmap uses hosts.deny and
hosts.allow. In particular
# you
should know that NFS uses portmap!
ALL:ALL
3.
CZAS
PRZESTAWIENIE ZEGARA SYSTEMOWEGO
date, cal
można zmienić datę i czas na 2000-12-31 23:57,
używając tej komendy
date 123123572000
By ustawić zegar sprzętowy (BIOS) z poziomu Linuksa,
użyj komendy (jako root) setclock
KTO, KIEDY I PO CO?
uptime
last
lastb
chage -l użytkownik - kiedy użytkownik ostatni raz zmienił hasło?
4.
INFORMACJE O SYSTEMIE
CO TO ZA SYSTEM?
uname –a
cat /etc/issue
- wersja systemu
free – informacja o RAMie
df –h -
informacja o miejscu na dyskach
du /home/user
-ile miejsca zajmuje dany użytkownik
cat /proc/cpuinfo
cat /proc/version
set | more pokazuje aktualne środowisko użytkownika.
cat /etc/printcap | more -pokazuje konfigurację drukarek.
5.
ZAMYKANIE SYSTEMU
Ctrl Alt Del - może to zrobić każdy użytkownik (odpowiada:
shutdown -r now)
shutdown -h now (jako root) Zamyka działanie systemu i wstrzymuje go.
Używane głównie do zdalnego wyłączania.
shutdown –h +10 –zamyka za 10 minut
składnia shutdown [ -r |
-c | -h ] czas [wiadomość dla użytkowników]
czas – hh:mm , +0=now
-h –halted (zatrzymanie komputera)
-c –cancel
-r –reboot
halt, poweroff = shutdown -h now
reboot = shutdown -r now
6.
FORMATOWANIE DYSKIETKI, FDISK, FSCK
fdformat /dev/fd0H1440
mke2fs /dev/fd0
-zakłada system plików ext2
mkfs –t msdos /dev/fd0 -zakłada system plików msdos
fdisk –l /dev/hda
fsck –f /dev/fd0
7.
PROGRAMY GRAFICZNE/KDE
MENEDŻER UŻYTKOWNIKÓW - KUSER
MENEDŻER PLIKÓW SYNAPTIC
CENTRUM STEROWANIA
8.
POŻYTECZNE LINKI